Eurythmie

Het leven is nauw verweven met beweging. Al het levende uit zich in beweging. Zonder dat is de wereld zoals die om ons heen verschijnt niet voorstelbaar. Ook de mens als zodanig is een en al levende beweging. Zelfs als de mens slaapt kunnen we nog allerlei bewegingen aan het lichaam waarnemen. Pas bij het sterven zien we dat leven en beweging afscheid nemen van het menselijk lichaam. Maar de mens kent niet alleen zichtbare uiterlijke beweging, ook zijn we ons bewust van een grote schakering aan innerlijke bewegingen. In onze ziel ontmoeten we dagelijks, wat we noemen, een groot scala aan gemoedsbewegingen. Vreugde en leed, hoop en angst zijn stemmingen die ons innerlijk bewegen.
Ook in ons gedachtenleven kennen we beweging. We spreken niet voor niets van een gedachtengang, of van het volgen of opbouwen van een gedachte. Het ligt dan ook voor de hand dat in de menselijke ontwikkelingsweg de beweging de grondslag vormt voor zijn specifieke menselijke vaardigheden: het spreken en het denken.
Dat onze 'innerlijke'- en 'uiterlijke' bewegingen een van oorsprong duidelijke relatie met elkaar hebben, wordt zichtbaar aan de vele - zeker niet willekeurige - gebaren waarmee iemand zijn spreken begeleid; of aan de lichaamshouding van iemand die in de put zit of juist uitzinnig van vreugde is.
In de zogenaamde wat temperamentvollere landen wordt het spreken vaak veel levendiger met gebaren begeleid dan bij ons de gewoonte is. Hier kan men bij uitstek aan iemands gebaar of houding zien wat hem innerlijk beweegt. In onze westerse cultuur echter zien we dat alle vormen van menselijke of mensvriendelijke beweging afnemen. Veel mensen kennen zittend werk, of werk waarbij alleen nog maar een enkel specifieke handeling nodig is.
In de eurythmie, die als een relatief jonge bewegingskunst omstreeks 1911 door Rudolf Steiner ontwikkeld is, gaat het er om de 'innerlijke' beweging weer in overeenstemming te brengen met de 'uiterlijk' beweging. Het gesproken woord of muziek zijn ook uiterlijke hoorbare verschijningen van een 'innerlijke' beweging. In de eurythmie maken we deze innerlijke beweging niet hoorbaar, maar zichtbaar. En evenzeer als de taal en muziek hun wetmatigheden kennen, heeft ook de eurythmie, of zelfs de beweging als zodanig, zijn eigen wetmatigheden.

Maarten van Ek